لنډیز

مېلاسما، چې په عام ډول د مخ د پوستکي د رنګ بدلېدو یوه ستونزه ده، په بېلابېلو ډولونو لکه د تور رنګ ټکي، تور داغونه او غټ خالونه غندی ښکاري. د دې حالت تر ټولو مهم لاملونه د لمر مضره شعاوې، هورموني بدلونونه (لکه د امیندوارۍ پر مهال یا د حمل د مخنیوي ګولیو کارول) او کورنۍ سابقه ګڼل کیږي. د دې ستونزې د درملنې لپاره تر ټولو غوره لار دا ده چې په منظمه توګه له لمر څخه ځان وساتل شي او د هغو کریمونو او درملو څخه کار واخیستل شي چې د پوستکي رنګ روښانوي، لکه هایډروکینون، ریتینوایډونه او کوجیک اسید. سربېره پر دې، کیمیاوي پيلنګ، د ليزر درملنې او اوسمهال هایدروپيل او مزوتراپی هم ښې پایلې ورکوي، خو دا ډول درملنې ډېر احتیاط او د متخصص ډاکټر مشورې ته اړتیا لري. د دې ستونزې د مخنیوي لپاره هره ورځ د SPF 30 یا لوړ ضد لمر کریم کارول او د لمر له مستقیمو شعاوو څخه ځان ساتل ډېر مهم دي.

لاملونه او هغه څه چې خطر زیاتوي

• لمر او د UV شعاوې: د لمر مضره شعاوې د پوستکي هغه حجرې (مېلانوسایټونه) فعالوي چې رنګ تولیدوي، او په پایله کې د پوستکي رنګ ډېر تېزېږي.
• هورموني بدلونونه: د امیندوارۍ په وخت کې د ښځینه هورمونونو (اسټروجن او پروجېسټېرون) لوړېدل، د حمل د مخنیوي ګولۍ کارول او د هورمونونو بدلولو درملنې د مېلاسما د رامنځته کېدو خطر ډېروي.
• کورنۍ سابقه: هغه خلک چې د پوستکي رنګ یې د فټزپېټریک په کچه درېیم یا له هغه لوړ وي – په ځانګړې توګه هغه چې افریقایي، آسیایي یا هسپانوي نژاد لري – د مېلاسما په ناروغۍ اخته کېدو ډېر احتمال لري.
• نور عوامل: ذهني فشار، د تایرایډ ناروغۍ، ځینې ځانګړي درمل او حتی موسمي حساسیتونه هم د مېلاسما په رامنځته کېدو کې مرسته کولی شي.

نښې او تشخیص

• د مخ په منځنۍ برخه کې (تندی، پوزه، د شونډو شاوخوا او زنې) د بېلابېلو تورو داغونو څرګندېدل.
• دا نښې معمولاً په دواړو خواوو کې یو شان وي او د وخت په تېرېدو سره ورو ورو څرګندېږي.
• د پوستکي متخصص ډاکټران کولی شي د ووډز څراغ، ډرماټوسکوپي او د ناروغ د مخکینۍ روغتیايي سوابقو په پوښتنو سره، په ځانګړې توګه د لمر او هورمونونو په اړه، سمه تشخیص وکړي.

درملنه

۱. د لمر څخه ساتنه: هره ورځ د SPF 30 یا له هغه څخه لوړ ضد لمر کریم کارول، په ځانګړې توګه د مخ او غاړې په برخو کې، د مېلاسما د بېرته راګرځېدو خطر کموي.

۲. موضعي درمل:

* هایډروکینون: دا د څو لسیزو راهیسې د پوستکي د رنګ د تېزېدو د مخنیوي لپاره تر ټولو اغېزمن درمل ګڼل کیږي.

* د دریو درملو ګډ کریم: هغه کریمونه چې هایډروکینون، تریتنوین او هلیدروکورتزون لري، په ځانګړې توګه ښې او چټکې پایلې ورکوي.

* ایزیلیک اسید او کوجیک اسید: دا د نورو درملو په پرتله لږ جانبي عوارض لري او د بدیل په توګه کارول کیدی شي.

۳. ریټینوایډونه: ټرېټینوین د پوستکي د حجرو بدلېدل چټکوي او د پوستکي د رنګ په کمولو کې مرسته کوي.

۴. کیمیاوي پيلنګ: د الفا هایډروکسي اسیدونو (لکه ګلایکولیک اسید) یا ټرایکلوروایسیټیک اسید پيلنګ د مړو حجرو په لرې کولو او د نوي پوستکي په وده کې مرسته کوي.

۵. لیزري درملنه:

* فرکشنل ليزرونه (Fractional Lasers): لکه فرکشنل CO₂ ليزر، د پوستکي په ځانګړو برخو کې تودوخه رامنځته کوي او د میلانین په کمولو کې مرسته کوي.

* Q-switched Nd:YAG ليزر: دا ليزر د تور رنګ ذرات ماتوي او پوستکی روښانوي.

۶. هایدروپيل (Hydrafacial): یو ډول پرمختللې د مخ پاکولو درملنه ده چې د پوستکي سطحه نرموي، مړې حجرې لرې کوي او د رنګ د ښه کېدو لامل کېږي. په دې درملنه کې پوستکي ته رطوبت رسېږي او د انټي اکسیډنټونو لرونکي سیرمونه داخلېږي چې کولی شي د نورو موضعي درملنو جذب ښه کړي.

۷. مزوتراپی (Mesotherapy): یوه طریقه ده چې په کې د کوچنیو ستنو په واسطه د ویټامینونو، منرالونو، انټي اکسیډنټونو او نورو موادو یو ځانګړی مخلوط د پوستکي منځنۍ طبقې ته تزریق کیږي. دا کولی شي د پوستکي رنګ روښانه کولو او د پوستکي جوړښت ته وده ورکولو کې مرسته وکړي.

مخنیوی او د ژوند طرز

• د لمر له مستقیمو شعاوو څخه د خولۍ، عينکو او لاسکشو په مرسته ځان ساتل.
• د SPF لرونکو جامو او پراخو څنډو لرونکو خولیو کارول.
• د التهاب ضد خوړو لکه رنګارنګ سبزیجاتو، میوو او ډېرو اوبو څښل.
• د ذهني فشار کمولو لپاره منظم ورزش کول، ارام ساه اخیستل (مراقبې) او کافي خوب کول.

پایله

مېلاسما که څه هم تلپاتې نه وي، خو د سم ژوند طرز، د متخصص ډاکټر لارښوونو او پرمختللو درملنو لکه موضعي درمل، کیمیاوي پیلنګ، لیزر درملنه، هایدروپیل او مزوتراپی په مرسته کنټرول کېدی شي. د اروین روغتون متخصص ډرماټولوژستان د تشخیص، د هر شخص لپاره ځانګړې درملنې او د دوامداره پاملرنې بشپړ پلان وړاندې کوي، ترڅو ستاسو پوستکی روښانه، نرم او سالم پاتې شي.